Toruń ufundował piękny i okazały pomnik Sokolego Generała Józefa Hallera. Uroczystości odsłonięcia pomnika odbyły się w Toruniu 13 sierpnia 2012 r. w 139. rocznicę Jego urodzin, rozpoczęto o godz. 12:00 uroczystą Mszą św. z udziałem dwóch Biskupów i siedmiu księży, w Kościele Garnizonowym w Toruniu , którą celebrował JE ks. Józefa Guzdek Biskup Polowy Wojska Polskiego, koncelebrował ks. płk Marek Karczewski i JE ks. Andrzej Suski Biskup Diecezji Toruńskiej. Trzeba na marginesie dodać, że ks. płk Marek Karczewski dziekan wojsk lądowych, w 2001 r. został członkiem honorowym Dzielnicy Kujawsko Pomorskiej ZTG „Sokół”. JE Biskup ks. Józef Guzdek wygłosił wzruszającą i piękną homilię, podkreślił, że „-generał Haller pozostaje dla współczesnych wzorem patrioty i człowieka głębokiej wiary, którego życiorys powinien być stale przypominany. Podkreślił, że siłą twórcy „Błękitnej Armii” były rodzina i Kościół. – W rodzinnym domu uczył się odpowiedzialności i wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka. To, czego nauczył się w rodzinnym domu przynosiło owoc aż do ostatnich dni jego ziemskiego życia – powiedział. Dodał, że w rodzinnym domu panował klimat „autentycznej miłości Boga i więzi z Kościołem” co uwidaczniało się m.in. w przynależności do Sodalicji Mariańskiej oraz do Trzeciego Zakonu św. Franciszka, a później także Akcji Katolickiej”. JE Biskup ks. Józef Guzdek jako jedyny przypomniał działalność Generała Józefa Hallera w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Późniejsi mówcy, podczas odsłonięcia pomnika, z wszystkich urzędów ani razu nie wymienili jednego zdania na temat Jego działalności w Sokolstwie Polskim, co spowodowało protest sokołów którzy zwrócili uwagę delikatnie przypominając tym osobom, że przemilczeli ten fakt. Generał Józef Haller założył i był dowódcą Polowych Drużyn Sokolich, związał się z ruchem skautowym założonym przez Sokolstwo Polskie. Projekt pomnika wykonał Andrzej Borcza artysta rzeźbiarz z Wydziału Sztuk Pięknych UMK. Przed pomnikiem ustawiono w porządku apelowym kompanię Wojska Polskiego, Policji, stowarzyszeń, różnych delegacji, 14 pocztów sztandarowych, wygłoszono okolicznościowe przemowy. Następnie odbyło się odsłonięcie pomnika przez poczet osób a wśród nich Barbara Haller de Hallenburg, pomnik poświęcił JE Biskup ks. Józef Guzdek w obecności JE Biskupa Andrzeja Suskiego. Honorowym gościem była pani Barbara Haller de Hallenburg z mężem Jackiem z Katowic, przedstawicielka zasłużonego dla Polski rodu Hallerów, która w imieniu swej mamy Ewy Haller de Hallenburg odczytała list. Do Torunia przybyły liczne delegacje Towarzystwa Pamięci Generała Hallera z całej Polski na czele z Leszkiem Krupnikiem prezesem Zarządu Głównego. Siedzibą stowarzyszenia są Jurczyce miejsce urodzenia generała. Uczestniczyła też delegacja Towarzystwa Pamięci Generała Józefa Hallera Oddział w Bydgoszczy. Hallerczycy z Jurczyc przybyli z repliką historycznego sztandaru Błękitnej Armii. Sztandar został ufundowany w 1919 roku i osobiście poświęcony przez papieża Benedykta XV, a następnie przekazany dowódcy Armii Polskiej we Francji, Sokolemu Generałowi Józefowi Hallerowi. Przybył reprezentujący Bronisława Komorowskiego Prezydenta RP, który objął honorowy patronat nad uroczystościami, Tomasz Nałęcz z Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przybyli Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej. Gospodarzem tej doniosłej i doskonale zorganizowanej uroczystości był Michał Zaleski prezydent Torunia, a województwo kujawsko pomorskie reprezentował Marszałek Piotr Całbecki. Przybyły też delegacje Wojska Polskiego, kompania honorowa i orkiestra, generałowie, przedstawiciele policji, urzędnicy samorządowi. Przybył Klub Jazdy Konnej im. 8 Pułku Strzelców Konnych z Działowa kultywujący tradycje polskiej kawalerii. Piękny koncert odbył się w wykonaniu Orkiestry Wojskowej z Bydgoszczy. W uroczystościach uczestniczyły też liczne delegacje patriotyczne i kulturotwórcze, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie Oddział Pomorsko – Kujawski, Związek Szlachty Polskiej Oddział Bydgoszcz na czele z wiceprezesem Jerzym Żenkiewiczem, harcerze, młodzież szkolna. Z dwoma pocztami sztandarowymi uczestnicząc w uroczystościach odsłonięcia Pomnika Sokolego Generała Józefa Hallera, współtwórcę Niepodległości Polski Sokolstwo Polskie reprezentowały Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” II Bydgoszcz – Fordon im. gen. Józefa Hallera z prezesem Andrzejem Boguckim i wiceprezesem Romanem Krężelem chorążym sztandaru i Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Gniewkowie z prezesem Markiem Jasińskim, chorążymi Wojciechem Dahmem i Szymanem Jasińskim. Warto też zapisać obecność, zasłużonego działacza hallerowskiego, publicystę autora wielu książek o Gen. Józefie Hallerze i Hallerczykach. Czesława Skonkę z Gdańska.
Andrzej Bogucki
